عناصر غیر کلامی/ پیرازبانی

در نمون­ه برگ­های ارزیابی بخش خوانش ادبی در جشنواره نوجوان خوارزمی (ردیف 5)، «عناصر غیرکلامی/ پیرازبانی» آمده که به نظر می­رسد نیازمند توضیح است.

عناصر پیرازبانی paralanguage مواردی هستند که می‌توانند به انتقال موثر معنا و برقراری بهتر ارتباط کمک کنند. به عبارت دیگر، زبان یعنی آن چه می گوییم و پیرازبان یعنی نحوه بیان آن که می‌توانند مفهوم و معنا را تغییر دهند. پیرازبان ها اطلاعات هیجانی را نیز به شنونده منتقل می کنند. 

ابزارهای پیرازبانی شامل: ریتم گفتار ها، تاکید ها، سرعت گفتار، زیری، بمی و بلندی صدا می باشد. 

اگر چه گاهی عناصر غیر کلامی با پیرازبانی یکسان انگاشته شده است ولی حقیقت آن است که این دو با هم تفاوت دارند. 

در بیان ویژگی های این دو اصطلاح اختلاف نظر وجود دارد. 

عناصر غیر کلامی در ارتباط شفاهی آشکار است و عناصر پیرازبانی در مکتوبات مانند: نوع خط، رنگ جوهر، شکل و اندازه حروف... 

عناصر غیر کلامی بیشتر شامل حرکات بدن (چشم، دست، ابرو، نحوه ایستادن و...) می شود. 

تعدادی از زبان شناسان عناصر غیر کلامی را عام و پیرازبانی را خاص دانسته اند. بر این اساس اجزای رفتار غیر کلامی عبارتند از :

تماس جسمی 

حرکات (زبان بدن) 

مجاورت ها

خصایص ظاهری 

عوامل محیطی 

پیرازبان

نکته آخر موضوع: با توجه به اختلاف نظر در مورد ویژگی های این دو اصطلاح و بیان وجوه اشتراک و افتراق آنها، هر دو اصطلاح در یک بند از نمون برگ ارزیابی گنجانده شده تا هر موضوع یا نکته‌ای که علاوه بر زبان، به انتقال بهتر مفهوم کمک کند، محاسبه گردد.