شرح و تفسیر ملاک های ارزیابی جشنواره نوجوان خوارزمی (بخش احساس واژه ها )

1- عنوان زیبا: درانتخاب نام وعنوان باید کوتاهی و خلاقیت رعایت شود . جوهره وماندگارترین واژه و اصطلاح ممکن که ریشه ای و اصولی نوشته شود می تواند یک عنوان خوب و منحصر به فرد باشد.(کم گوی و گزیده گوی چون در)

2- نگاه نو و خلاقانه به تصویر:

دانش آموز خود را فراسوی موانع و محدودیت های فکری، فرهنگی و ا جتماعی قرار دهد تابتواند از عادت های ذهنی تثبیت شده در محیط اطراف خود عبور کند و افق های تازه خلاقیت و نواندیشی بگشاید.عمق و پس زمینه های تصویر را دیده و ارتباط را درک کند.

نظم و ساختار ذهن اوست که موجب مکاشفه ی نظم ها ،ساختارهای نو و بدیع در پدیده ها و تقویت انگیزه و شوق او برای آفرینش ساختارهای تازه و بدیع در قالب آثار ادبی خواهد شد.

مثلا از یک زاویه دید نو بنویسد یا فضا سازی نوی را در ذهن و نوشته ایجادکند یا مثلا در نوشته اش به ادغام شخصیت پردازی و فضاسازی بپردازد که با هم در تعامل باشند یا یک صحنه را از دیدگاه و نگاه های نو و متفاوت بیان کند.این مورد ارتباط مستقیم با تحلیل و توانایی تصویر سازی و ارایه راه حل های جدید برای حل مسایل و افکار و طرح های نوین برای مسایل مطرح شده و بهبود آنها دارد.

دانش آموزی که اندیشه های بیدار شده و بینش نو دارد ازعادت های همیشگی بیرون آمده و مورد نوینی را ارایه می دهد.

3-جزییات تصویر:استفاده از رنگ ، خطوط ،عناصر، حواس پنجگانه و حواشی در انشا مثلا اعداد و ارقام موجود در تصویر ، کوچکی و بزرگی و .....

اگر دقت دانش آموز از نظر بینایی، شنوایی، بویایی، چشایی و  لامسه زیاد باشد آنها را در نوشته خود منعکس می کند. دانش آموز  پس از مشاهده دقیق تصویر می تواند یادداشت برداری کند و ریز ریز بنویسد مثلا دیالوگ های تصویر انسان ها را بنویسد .

تمرکز کافی در کلیه حوا س ،ادراک  دیداری و شنیداری ، به کارگیری انواع حافظه در نوشته به بیان جزییات تصویر در نوشته کمک می کند.

4-درک مناسب از عناصر و پیکره تصویر :

از کلیت تصویر یک یا چند برداشت عمیق ،گسترده و خلاقانه داشته باشد.پیام تصویر را گرفته باشدو به برداشتهای دست نیافتنی برسد.

5-  خوش آغازی :شروع جذاب و گیرا، زیبا و هنری. نشان دادن نمایی کلی از محتوای نوشته ،به اصطلاح نرمش آغازین ذهنی ونحوه ورود مناسب .

مثلا بیت یا جمله حکیمانه ای که به موضوع و یا کل تصویر بپردازد.

6- بیان مناسب اندیشه و برداشت نویسنده از موضوع:

افکار جمع بندی شده را با قلم مناسب بنویسد.

7- اثبات واستدلال مناسب و پشتیبانی طرز نگرش در بخش بدنه :

نقد موضوعات، پدیده ها و عملکردها بدون شاخص و استدلال درست، خطاهای جدی در بر خواهد داشت. گاهی برداشت از نقد این است که تنها باید به ضعف ها، کاستی ها و کمبودها اشاره گردد. این برداشت غلط از نقد در افزایش بار منفی این واژه گران بها موثر بوده است.

در واقع در نقدها نباید تنها به نیمه خالی لیوان نگریست و باید بتوان واقعیت های مثبت و منفی را با هم دید و در بیان آنهااز بهترین روش ها استفاده نمود.

8- توجه به انسجام نوشته و رعایت نظم ذهنی :

یعنی وحدت موضوع و دور نیفتادن از اصل موضوع .به هر حال وقتی که دانش آموز درست اندیشیده باشد و درست طرح ریزی کرده و مطالب را ساختار بندی و سازماندهی کند ،نوشته ها بازبینی ، تجدید نظر و اصلاح می شود . طراحی شفاف و مفصل نوشته ها باعث این می شود که جمله ها پیوسته و منسجم باشد .

یعنی پرهیز از پراکنده گویی و از این شاخه به آن شاخه پریدن برای تاثیرگذاری خوب و واحد.

9- خلاقیت و بهره گیری ادبی و استفاده از ترکیب های زیبا و خوش ساخت :

هدف از این قسمت 1-استفاده از زبان ادبی برای آسانی درک باشد2-اثر را زیبا و جذاب کند 3-از مخاطب رفع خستگی شود و ترکیب ها دشوار و دیر یاب نباشد.

متن مصنوع و متکلف نباشد. مثلا استعاره های پی در پی نداشته باشد.

10-جمع بندی تأثیرگذار و تفکّر برانگیز:که ذهن مخاطب را درگیرکند.

11- درست­ نویسی (رعایت نشانه ­های نگارشی، املای صحیح واژگان، دستورزبان و خط خوش)

در خدمت و سهولت درک خواننده باشد.

12- ارتباط متن با تصویر ارائه شده:

13- خوش فرجامی (فرود مناسب):جمع بندی مطالب به شکلی زیبا و تاثیر گذار و تفکر برانگیز مثلا کلامی نغز با شعر و یا سخنی شایسته بنویسد.