درس سوم فارسی
معنی لغات:
تک بیت انتهای صفحه:
آینه چون نقش توبنمود راست
خودشکن آیینه شکستن خطاست
دانش های ادبی:
قافیه: راست ،خطاست
کنایه:خودشکن کنایه از خودت را اصلاح کن
جناس: آینه، آیینه
دانش های زبانی:
بنمود: نمایاند،نشان داد
معنی شعر:
اگر آینه ایراد و نقص تو را نشان داد،باید
آن ایراد را رفع کنی و خودت را اصلاح کنی،
نه اینکه آینه را بشکنی.
تاریخ ادبیات:
****************************************************
جوانی گه کار و شایستگی است
گهِ خود پسندی و پندار نیست
دانش های ادبی:
قالب شعر:قطعه
قافیه: پندار
ردیف: نیست
دانش های زبانی:
خودپسندی: غرور،تکبر
پندار: تصور،خیال
معنی شعر:
ای انسان، دوره ی جوانی،زمان کار وتلاش و
نشان دادن شایستگی هایت است،نه اینکه
زمان غرور و خیال و توهم
چو بفروختی،از که خواهی خرید؟
متاع جوانی به بازار نیست
دانش های ادبی:
قافیه: بازار
جناس: که،به
تشبیه: متاع جوانی،جوانی را به متاع(کالا)
تشبیه کرده است.
مراعات نظیر/تناسب:متاع،بازار،خرید،بفروختی
تضاد: بفروختی،خرید
استفهام انکاری:مصراع اول پرسشی است
که مفهوم انکار دارد.
دانش های زبانی:
متاع: کالا
چو: وقتی که
معنی شعر:
ای انسان،وقتی دوران با ارزش جوانی را
فروختی و به راحتی از دست دادی،این را
بدان دوران جوانی که از دست رفته هرگز
برنمی گردد.
غنیمت شمُر،جزحقیقت مجوی
که باری است فرصت،دگربار نیست
دانش های ادبی:
قافیه: دگربار
جناس: باری،بار
دانش های زبانی:
باری: بار دیگر،فرصت دوباره
دگر بار: بار دیگر
غنیمت شمر: ارزش آن را درک کن
بیت از چهار جمله درست شده است.
معنی شعر:
ای انسان،ارزش جوانی خود را بدان و به جز
حقیقت چیز دیگری را جستجو نکن،چراکه
جوانی و زندگی انسان یکبار است و تکرار
نمیشود.
مپیچ از رهِ راســــت بر راه کج
چو در هست،حاجت به دیوار نیست
دانش های ادبی:
قافیه: دیوار
تضاد: راه راست، راه کج
آرایه ی ادبی:حُسن تعلیل:(مصراع دوم برای
مصراع اول در حکم تمثیل ونمونه است.)
جناس: بر،در ـ بر،به
مراعات نظیر: در، دیوار
تضاد:هست و نیست
مصراع دوم ضرب المثل است.
دانش های زبانی:
ره راست: راه راست،راه درست
مپیچ: فعل نهی از مصدر پیچیدن
معنی شعر:
سعی کن از راه راست خارج نشوی و به راه
نادرست و کج نروی،چراکه تا وقتی در هست
انسان از دیوار وارد خانه نمیشود.
زآزادگان بُردباری و ســعی
بیاموز، آموختن عـــــــــار نیست
دانش های ادبی:
قافیه: عار
ضرب المثل: آموختن عار نیست،مانندِ:
پرسیدن عار نیست
دانش های زبانی:
عار: ننگ،عیب
آزادگان: انسان آزاده و وارسته،جوانمردان
بردباری: شکیبایی،صبوری
سعی: تلاش و کوشش
معنی شعر:
ای انسان سعی کن از انسان های وارسته،
صبر و تلاش رایاد بگیری و این را بدان
به چشم بصیرت به خود در نگر
تو را تا در آیینه ،زنگــــــــار نیست
دانش های ادبی:
قافیه: زنگار
استعاره: آیینه استعاره از دل،شاعر انسان
را به آیینه ی شفاف و صاف تشبیه کرده
است.
استعاره: زنگار:استعاره از گرفتاری ها و
مشکلات زندگی،کدورت ها و آلودگی ها
دانش های زبانی:
بصیرت: بینش
زنگار: گرد و غبار
معنی شعر:
سعی کن با چشم بصیرت به خود و رفتار خود
نگاه کنی،چرا که اگر آیینه ی دلت دچار گرد و
غبار وگناه شود دیگر نمیتوانی در آن بنگری
و حقیقت وجود خود راببینی.
همی دانه و خوشه ،خروار شد
زآغاز ،هر خوشه خــــروار نیست
دانش های ادبی:
قافیه: خروار
مراعات نظیر: دانه، خوشه،خروار
آرایه ی تکرار: در عبارت "خوشه خروار"
دانش های زبانی:
دانه: بذر
خروار:واحدوزن معادل سیصدوسی و سه کیلو
معنی شعر:
حتما این را میدانی که دانه ها و خوشه ها در
کنار هم جمع میشوندو روزی خروار میشوند
و از همان ابتدا خروار نبوده اند.
همه کار ایام درس است و پند
دریغا که شاگرد هشیار نیست
" پروین اعتصامی"
دانش های ادبی:
قافیه: هشیار
مراعات نظیر: درس، پند،شاگرد
دانش های زبانی:
ایام: روزها،جمع یوم
پند: نصیحت
دریغا: افسوس
معنی شعر:
تمام زندگی و روزگار پر از درس و نکات پندآموز
است اما متاسفانه شاگرد و انسانِ آگاهی
نیست که از این درس های زندگی پند بگیرد.
تاریخ ادبیات:
پروین اعتصامی: شاعر پرآوازه ی زبان فارسی
است که در سال ۱۲۸۵شمسی در شهر تبریز
دیده به جهان گشود . سروده های او در زمینه ی
موضوع های اجتماعی ،اخلاقی و انتقادی است
و حالتی اندرز گونه دارد.پروین در سال ۱۳۲۰
خورشیدی در گذشت ،آرامگاه وی در شهر قم،
کنار صحن حضرت معصومه (س)قرار گرفته است.
